مقالات فناوری / با ورود به عصر وب ۳، شاهد روند روبه‌رشد اهمیت هویت دیجیتال منحصربه‌فرد و قابل‌اعتماد در فعالیت‌های آنلاین هستیم. وجود خطرات بالقوه‌ای مانند سرقت هویت، کلاهبرداری و سلب دسترسی به حساب‌های کاربری بسیار مهم، ضرورت ایجاد فناوری هویت دیجیتال امن‌تر و کارآمدتر را آشکار می‌کند. به همین دلیل، پروژه‌هایی نظیر اسپیس آی دی (SPACE ID) آمده‌اند تا راه‌حلی برای این مشکلات ارائه دهند. اما اسپیس آی دی چیست و چگونه کار می‌کند؟
اسپیس آی دی به‌طور خلاصه یک شبکه جهانی سرویس نام (name service) غیرمتمرکز و پلتفرمی برای مدیریت هویت و دامنه در فضای وب ۳ است که روی بلاک چین اجرا می‌شود. در این مقاله، به بررسی کامل این پروژه، اهدافی که دنبال می‌کند، نحوه عملکرد و کاربردهای توکن بومی آن (ID) می‌پردازیم. اگر به پروژه‌های بلاک چینی متمرکز بر وب ۳ علاقه‌مند هستید، این مقاله را مطالعه کنید.
اسپیس آی دی چیست؟
اسپیس آی دی که به‌اختصار SID نامیده می‌شود، یک شبکه سرویس نام جهانی غیرمتمرکز است که روی بلاک چین‌های مختلف نظیر اتریوم، بایننس اسمارت چین و آربیتروم اجرا می‌شود.
این پلتفرم به‌منظور مدیریت هویت و دامنه در فضای وب ۳ طراحی شده است و امکان ثبت، معامله و مدیریت نام‌های دامنه مبتنی بر کریپتو را برای کاربران فراهم می‌کند. به‌طور خلاصه، می‌توان این شبکه را به‌مثابه بازاری در نظر گرفت که تخصص آن در فروش سرویس‌های نام است.
دامنه‌های وب ۳ نام‌هایی قابل‌خواندن برای انسان هستند که می‌توان از آنها برای دسترسی به برنامه‌های غیرمتمرکز (dApps)، قراردادهای هوشمند، توکن‌های غیرمثلی (NFT) و سایر منابع مبتنی بر بلاک چین استفاده کرد. برای مثال، pintu.eth و pintuacademy.eth دو دامنه موجود در شبکه اتریوم هستند.
نام دامنه در وب ۳ نوعی NFT قابل‌معامله است و اسپیس آی دی بازاری است که کاربران می‌توانند در آن این نام‌ها را بسازند، بفروشند و مدیریت کنند و همه این کارها را در یک مکان انجام می‌دهند. درست برخلاف سرویس نام اتریوم (ENS) که در آن کاربران برای خرید و فروش نام دامنه به بازارهای متفاوتی نیاز دارند.
البته این خدمات صرفاً برای کاربران عادی نیست؛ اسپیس آی دی برای کیت توسعه نرم‌افزار (SDK) و رابط برنامه‌نویسی کاربردی (API) هم نام‌های وب ۳ ارائه می‌کند که توسعه‌دهندگان بلاک چین بتوانند از آنها استفاده کنند. این قابلیت به توسعه‌دهندگان کمک می‌کند به‌آسانی دامنه‌های وب ۳ را با اپلیکیشن‌های مختلف ادغام کنند.
اسپیس آی دی چگونه کار می‌کند؟
سازوکار این شبکه با همکاری سه بخش مهم به نام لوکاس، جدی و یودا صورت می‌گیرد:
لوکاس (Lucas): یک بلاک چین موقت است که به برقراری ارتباط و ذخیره اطلاعات در زنجیره‌های مختلف کمک می‌کند.
جدی (Jedi): قراردادی هوشمند است که روی چند زنجیره اجرا می‌شود و وظیفه آن، ثبت و بررسی نام‌ها در شبکه‌های رایانه‌ای مختلف است. این قرارداد قبل از اینکه به کاربر اجازه دهد از یک نام استفاده کند، ابتدا با کمک یودا نام را بررسی می‌کند تا ببیند معتبر هست یا نه.
یودا (Yoda): یک اوراکل در شبکه است که اطمینان حاصل می‌کند نامی که قرار است در زنجیره‌های مختلف ثبت شود منحصربه‌فرد هست یا نه.
هنگامی که یک کاربر نامی را در شبکه ثبت می‌کند، جدی بررسی می‌کند که آیا نام درخواستی در دسترس هست یا نه. پس از آن، یودا بررسی می‌کند که آیا این نام منحصربه‌فرد است یا قبلاً ثبت شده است. اگر مشکلی نباشد، یودا به جدی اعلام می‌کند که می‌تواند اجازه استفاده از آن نام را صادر کند. به این ترتیب، کاربران می‌توانند یک نام دامنه منحصربه‌فرد داشته باشند و هویت خود را به‌شکل مؤثر و ایمن ایجاد کنند.
معماری اسپیس آی دی شامل چه مؤلفه‌هایی است؟
معماری اسپیس آیدی مدولار و مقیاس‌پذیر است و شامل سه مؤلفه اصلی است که با هم کار می‌کنند تا سیستم ذخیره و محافظت از اطلاعات را بهبود بخشند. این سه مؤلفه عبارت‌اند از:
- پروتکل اسپیس آیدی
- پلتفرم اسپیس آیدی
- سازمان خودگردان غیرمتمرکز اسپیس آیدی
پروتکل اسپیس آی دی
این پروتکل مجموعه‌ای از قراردادهای هوشمند است که خدمات ثبت دامنه، مدیریت و حاکمیت را در وب ۳ ارائه می‌کند. همچنین از دامنه‌های سطح بالا (TLD) نظیر bnb. یا eth. یا arb. و نیز دامنه‌های سطح بالای سفارشی که جوامع کریپتویی راه‌اندازی می‌کنند پشتیبانی می‌کند. این پروتکل به کاربران امکان می‌دهد دامنه‌های وب ۳ خود را به هر آدرس یا منبع بلاک چینی لینک کنند و با این کار، قابلیت همکاری میان‌زنجیره‌ای را امکان‌پذیر می‌کند.
پلتفرم اسپیس آی دی
پلتفرم اسپیس آی دی یک رابط کاربری عالی برای تعامل کاربران با پروتکل ارائه می‌دهد و امکانات مختلفی دارد که از آن جمله می‌توان به کشف دامنه، ثبت، معامله، مدیریت و ارجاع به آن اشاره کرد. این پلتفرم به‌آسانی با برنامه‌های غیرمتمرکز و کیف‌پول‌های اصلی روی زنجیره بایننس و سایر بلاک چین‌ها ادغام می‌شود تا کاربران بتوانند مستقیماً از دامنه وب ۳ در آن محیط‌ها استفاده کنند.
سازمان غیرمتمرکز خودگردان اسپیس آی دی
اسپیس آی دی از سیستم دائو برای کنترل پروتکل و پلتفرم خود استفاده می‌کند. دائو با ID که توکن بومی شبکه است و نوعی توکن حاکمیتی به شمار می‌رود کار می‌کند. این توکن مشوقی است که به کاربران برای تعامل با پروژه و کمک به رشد و پایداری آن انگیزه می‌دهد.
توکن ID چیست؟
توکن بومی شبکه اسپیس آی دی ID نام دارد که نوعی توکن حاکمیتی است. این توکن در مارس ۲۰۲۳ از طریق یک عرضه اولیه صرافی (IEO) روی پلتفرم بایننس لانچ‌پد منتشر شد. دارندگان این توکن می‌توانند در فرایند مدیریت پروژه شرکت کنند. قیمت توکن ID در زمان نگارش این مقاله، ۰.۴۶ دلار و ارزش بازار آن با توجه به وب سایت کوین مارکت کپ، ۱۵۴.۸۵میلیون دلار است و در رتبه ۱۷۱ بازار قرار دارد.
تیم بنیان‌گذار اسپیس آی دی چه کسانی هستند؟
در مارس ۲۰۲۲، تیمی باتجربه از مهندسان و علاقه‌مندان به وب ۳، این پروژه را ایجاد کردند. هدف آنها راه‌اندازی شبکه سرویس نام جهانی با پشتیبانی از فناوری غیرمتمرکز بلاک چین در فضای وب ۳ است. این افراد در توسعه بلاک چین، امنیت قراردادهای هوشمند، طراحی رابط کاربری، کارآفرینی، دائو و شکل‌دهی جامعه تخصص دارند.
در سپتامبر ۲۰۲۲، اسپیس آی دی ثبت دامنه عمومی دات بی‌ان‌بی (bnb.) را راه‌اندازی کرد و توانست ظرف شش ماه، حدود ۳۷۰٬۰۰۰ ثبت‌کننده و ۱۷۵٬۰۰۰ دارنده دامنه منحصربه‌فرد را جذب کند. علاوه بر آن، سرویس دامنه bnb. با موفقیت در بیش از ۱۰۰ پروژه و پروتکل پیشرو ازجمله در زنجیره بایننس و سایر بلاک چین‌ها نظیر ایپ سواپ (ApeSwap)، بی‌اس‌سی اسکن (BscScan) و تراست والت ادغام شد.
پس از آن، در فوریه ۲۰۲۳، اسپیس آی دی ارتقای این پروژه به نسخه ۲.۰ و ادغام با ARB ID (شبکه آربیتروم) را اعلام کرد و گفت که قصد دارد به‌زودی ثبت دامنه arb. را راه‌اندازی کند.
سرمایه‌گذاران اسپیس آی دی
اسپیس آی دی از پشتیبانی قوی سرمایه‌گذاران و شرکای بسیار معتبر در صنعت بلاک چین بهره می‌برد. این پروژه در مجموع، ۱۰میلیون دلار بودجه در دو دوره رویداد تأمین مالی جمع‌آوری کرد. مدیریت دور اول با بایننس لبز (Binance Labs)، بازوی سرمایه‌گذاری خطرپذیر بایننس، بود. دور استراتژیک به رهبری پلی چین کپیتال (Polychain Capital) و دائو۵ (dao5) که دو شرکت سرمایه‌گذاری خطرپذیر برجسته هستند و بر نوآوری در وب ۳ تمرکز دارند، انجام شد. از مشارکت‌کنندگان برجسته دیگر می‌توان به فورسایت ونچرز (Foresight Ventures) و مؤسسات و پیشگامان صنعت وب ۳ و فناوری بلاک چین اشاره کرد.
سرمایه جمع‌آوری‌شده به اسپیس آی دی در گسترش تیم، توسعه محصول و رشد اکوسیستم آن کمک کرد. آنها توانستند توکن حاکمیتی شبکه را در پلتفرم بایننس لانچ پد در مارس ۲۰۲۳ راه‌اندازی کنند و با این کار توجه و مشارکت گسترده جامعه وب ۳ را به این پروژه جلب کردند.
توکنومیک اسپیس آی دی
همان‌طور که گفتیم، توکن ID توکن بومی پروژه اسپیس آی دی است که از نوع توکن‌های حاکمیتی است. عرضه کل این توکن، ۲میلیارد واحد است و عرضه اولیه در گردش آن ۱۴.۳درصد از کل عرضه است که معادل ۲۸۶میلیون واحد می‌شود.
این توکن نقشی اساسی در رشد اکوسیستم دارد؛ زیرا به کاربران برای مشارکت در پروژه اسپیس آی دی انگیزه می‌دهد. کاربردهای این توکن در موارد زیر است:
- سهام‌گذاری: دارندگان توکن ID می‌توانند آن را سهام‌گذاری کنند و به این ترتیب، در بازار بومی NFT برای کارمزدهای معامله و ثبت دامنه تخفیف دریافت کنند.
- پرداخت‌ها: از توکن ID می‌توان به‌عنوان ابزار پرداخت برای ادغام دامنه‌ها و SDK استفاده کرد.
- حاکمیت: توکن ID به‌عنوان توکن حاکمیتی عمل می‌کند و دارندگان آن می‌توانند برای رأی‌دادن به طرح‌های پیشنهادی در پروژه از آن استفاده کنند.
توزیع توکن ID با توجه به اطلاعات کوین مارکت کپ به این صورت انجام می‌گیرد:
۲۰درصد برای فروش اولیه، ۸درصد برای فروش استراتژیک، ۵درصد برای فروش عمومی، ۱۵درصد برای تیم، ۷درصد برای مشاوران، ۱۰درصد برای صندوق اکوسیستم، ۱۳درصد برای بازاریابی، ۱۰درصد برای ایردراپ‌های جامعه و ۱۲درصد برای بنیاد اسپیس آی دی.
نقشه راه فعلی اسپیس آی دی
اسپیس آی دی نقشه راه بلندپروازانه‌ای برای سال ۲۰۲۳ دارد. این پروژه تلاش می‌کند برای افزایش عملکرد، قابلیت استفاده و پذیرش توکن خود به چند نقطه عطف کلیدی دست یابد که در نقشه راه فعلی آن به این صورت مطرح شده است:
سه‌ماهه دوم ۲۰۲۳
- راه‌اندازی فروشگاه کالا با کالاهای شخصی‌سازی شده انحصاری که صرفاً برای دارندگان دامنه اسپیس آی در دسترس است. دسترسی به این خدمات هم فقط با NFTها امکان‌پذیر است.
- راه‌اندازی پلتفرمی برای نام‌های TLD سفارشی که به جوامع کاربران اجازه می‌دهد دامنه‌های خود را به‌راحتی در یک مکان واحد بسازند و راه‌اندازی کنند.
سه‌ماهه سوم ۲۰۲۳
راه‌اندازی دامنه جهانی اسپیس آی دی. انتشار شناسه جهانی (دامنه‌های کولون «:») که می‌تواند همه هویت‌ها و آدرس‌های چندزنجیره‌ای شما را نشان دهد. این ویژگی جدید مدیریت هویت‌ها و آدرس‌های متعدد را در بلاک چین‌های مختلف تسهیل می‌کند.
سه‌ماهه چهارم ۲۰۲۳
راه‌اندازی سازمان غیرمتمرکز خودگردان اسپیس آیدی به‌شکل رسمی. این سازمان به کاربران امکان می‌دهد در مدیریت اسپیس آی دی شرکت کنند و به تصمیمات کلیدی مرتبط با توسعه و هدایت پروژه رأی دهند.
اسپیس آی دی چه ویژگی‌هایی دارد؟
از ویژگی‌های اسپیس آی دی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
۱. دامنه جهانی
- ساخت برند شخصی: ازآنجاکه صنعت بلاک چین در آینده با تعدد زنجیره‌ها روبه‌رو خواهد بود، داشتن یک هویت منحصربه‌فرد بین بلاک چین‌های مختلف ضروری به نظر می‌رسد. اسپیس آی دی می‌تواند با جلوگیری از تکرار نام دامنه هویتی منحصربه‌فرد برایتان ایجاد کند.
- پیکربندی نام‌گذاری: استفاده از پیکربندی نام‌ها مانند eth. فقط برای سرویس‌های نام امکان‌پذیر است. اسپیس آی دی درصدد است امکان پیکربندی نام‌گذاری را با استفاده از کولون یا «:» فراهم کند. بنابراین، XX: برای کاربران و :XX برای دامنه‌های سطح بالا خواهد بود. این ساختار پیچیده می‌تواند دامنه سطح بالا را از دامنه کاربر جدا کند.
- ساده‌سازی تعامل: با اسپیس آی دی نیازی به بررسی دوباره آدرس نیست. برای مثال، نام کاربری ARI را در نظر بگیرید که به‌صورت Ari: است، این نام می‌تواند با هویت کاربر در چندین بلاک چین مرتبط شود. بنابراین Ari: در همه بلاک چین‌های بایننس اسمارت چین، اتریوم و آربیتروم متعلق به همین کاربر خواهد بود و همه با هم لینک شده‌اند.
- اتصال به وب ۲: با اسپیس آی دی، می‌توانید به هر هویتی که در وب ۲ دارید، مانند نام کاربری توییتر، آدرس‌های ایمیل و حتی حساب گیت‌هاب، متصل شوید. برای مثال، اگر نام کاربری شما در توییتر Ari@ است، به Twitter:Ari تبدیل می‌شود.
۲. دامنه سطح بالا با قابلیت سفارشی‌سازی
- نام‌های منحصربه‌فرد برای جوامع: برای مثال می‌توان به :BAYC یا :ETH اشاره کرد.
- ادغام با NFT: وقتی BAYC برای مثال می‌خواهد یک ایردراپ توکن ایپ (APE) را به دارندگان NFT ارسال کند، کافی است آن را به یک زیردامنه مانند BAYC:XX بفرستد.
۳. ادغام آسان با کیت‌های توسعه نرم‌افزار
با اسپیس آی دی توسعه‌دهندگان نیازی به ادغام با چندین سرویس نام و پیگیری سرویس‌های جدید نخواهند داشت. این شبکه دارای دامنه‌های سطح بالایی است که می‌تواند نیاز به سایر دامنه‌ها و سرویس‌های نام را رفع کند.
مزایای اسپیس آی دی چیست؟
از مزایای اسپیس آی دی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- یک نام برای همه شبکه‌های بلاک چینی
- نام کاربری برای متاورس
- امنیت بالا برای اطلاعات کاربر با کمک سیستم‌های لوکاس، جدی و یودا (که درباره آنها کمی پیشتر صحبت کردیم).
چطور از اسپیس آی دی استفاده کنیم؟
برای کار با اسپیس آی دی مراحل زیر را دنبال کنید:
متصل‌کردن کیف پول ارز دیجیتال
برای دسترسی به شبکه، به کیف پول ارز دیجیتال مانند کیف پول اتریومی متامسک نیاز دارید و باید آن را به شبکه متصل کنید.
جستجوی نام موردنظر
نامی را که می‌خواهید ثبت کنید، در بخش Search Field جستجو کنید. اسپیس آی دی نتایج موردنظر را برای نامی که جستجو کرده‌اید، خواه ثبت شده باشد یا نه، نشان می‌دهد. اگر ثبت شده است، باید به دنبال نام دیگری باشید. در غیر این صورت، می‌توانید این نام را با پرداخت سالانه ۵ دلار ثبت کنید.
خرید عمده
اگر می‌خواهید چندین نام دامنه را از شبکه‌های مختلف به سبد خرید خود اضافه کنید، امکانش برایتان فراهم است اما فقط می‌توانید دامنه‌هایی را بخرید که مبتنی بر همان شبکه باشند. برای این کار، باید به شبکه موردنظرتان مراجعه کنید و خرید خود را تکمیل کنید. البته همه این کارها فقط با یک تراکنش انجام می‌شود که هم فرایند کار را ساده می‌کند و هم هزینه گس را کاهش می‌دهد.
ثبت و ویرایش نام دامنه
در اسپیس آی دی امکان فروش دامنه‌های وب ۳ برایتان فراهم است. برای این کار کافی است نام دامنه خود را در یک قیمت ثابت ثبت کنید، مدت زمان فروش را انتخاب و قیمت را تنظیم کنید. پس از واردکردن اطلاعات موردنیاز برای تکمیل ثبت نام، کافی است روی رجیستر (Register) کلیک کنید. اگر قصد ایجاد تغییرات در فهرست نام دامنه خود را دارید، می‌توانید این کار را انجام دهید. برای مثال، می‌توانید قیمت ثابت را کاهش یا افزایش دهید یا حتی فروش را لغو کنید.
تمدید نام دامنه
برای تمدید ثبت نام دامنه، تا ۹۰ روز پس از تاریخ انقضای آن مهلت دارید. در طول این دوره، نام دامنه کماکان در اختیار شما که ثبت‌کننده قبلی آن هستید است تا زمانی که آن را تمدید کنید. چنانچه در طی این ۹۰ روز اقدام به تمدید نکنید، نام دامنه در دسترس سایر کاربران قرار خواهد گرفت.
اما ویژگی‌های نسخه ارتقا یافته اسپیس آی دی چیست؟
نسخه ۲.۰ اسپیس آی دی از چندین دامنه سطح بالا که در حال حاضر شامل arb. و bnb. و eth. است، پشتیبانی می‌کند و گزینه‌هایی برای فیلتر کردن نتایج دارد که براساس آنها می‌توانید تعداد نتایج را محدود کنید. فیلترها شامل دامنه‌های سطح بالای خاص، نام‌های ثبت‌شده، نام‌های ثبت‌نشده، طول دامنه و تاریخ انقضا هستند.
سؤالات متداول
اسپیس آی دی چیست؟
اسپیس آی دی یک شبکه جهانی سرویس نام (name service) غیرمتمرکز و پلتفرمی برای مدیریت هویت و دامنه در فضای وب ۳ است که روی بلاک چین اجرا می‌شود.
توکن اسپیس آی دی چیست و چه کاربردی دارد؟
توکن بومی شبکه اسپیس آی دی، ID نام دارد و از آن برای پرداخت‌ها، سهام‌گذاری و رأی‌دهی به تصمیمات حاکمیتی اکوسیستم این پروژه استفاده می‌کنند.
هدف اسپیس آی دی چیست؟
هدف اسپیس آی دی ساده‌سازی فرایند کشف، ثبت، معامله و مدیریت نام‌های دامنه در فضای وب ۳ است.
منبع : ارز دیجیتال
